Ook bekend als: Zwarte els; Gewone els; Inheemse els
‘Door de stroom verzorgde kleverige boom’, zou best wel eens een aardige vertaling van Alnus glutinosa op stam (afgeleid van ‘door de stroom verzorgd’ en 'kleverig') kunnen zijn. Jonge scheuten en bladeren zijn bedekt met een licht plakkende substantie en de zwarte els op stam gedijt bij uitstek goed in vochtige of zelfs natte omgevingen. Een bij uitstek juist en logisch omschreven benaming en dat is in de bomenwereld niet altijd het geval.
Wat is de geschiedenis van de zwarte els op stam?
Bij zowel de Germanen, Kelten als Grieken speelt de Alnus glutinosa op stam een belangrijke rol in mythen en rituelen. Het hout kleurt rood nadat het is doorgezaagd. Rood was niet alleen de kleur die met de dood en het leven werd geassocieerd, het was de kleur van dondergod Thor, van vuur en metaal. Wie houtskool van de zware els op stam gebruikt, stookt zijn vuur heter dan met elke ander type kolen dus het was populair bij ijzersmeden. Doordat Alnus glutinosa op stam in het wild vroeger vooral voorkwam in moerassen en langs waters, plekken die mensen vaak de rillingen geven, werd hij ook in verband gebracht met andere, akeliger, bovennatuurlijke zaken. Het was een soort die heksen aantrok en er zouden geesten in huizen. Desondanks had de mens als snel uitgevogeld hoe waterbestendig elzenhout is. Of je nou bruggen, funderingen of heipalen voor onder water nodig hebt, elzenhout is de juiste keus. Overal in Europa steunen steden en dorpen op elzenhout. Tot slot nog een aardig feitje: de zwarte els op stam leeft in symbiose met een stikstofproducerende bacterie (Frankia alni) waardoor hij zichzelf in geval van nood van stikstof kan voorzien.
Welke dieren trekt de Alnus glutinosa op stam aan?
Sijzen voelen zich vaak aangetrokken tot deze soort, net als insecten zoals het elzenhaantje (hoe logisch) en er is een bladwesp die van de zwarte els op stam houdt. Maar niets verslaat het beeld van een paar felgeel gekleurde sijsjes die zich druk maken rondom de els in jouw tuin, naast sloot of vijver bijvoorbeeld. Alnus glutinosa op stam blijft immers een echte ‘swampdweller’.
Waarom een zwarte els op stam kopen?
Samenvattend, de zwarte els op stam is een veelzijdige boomsoort die bijdraagt aan bodemverbetering, waterbeheer, biodiversiteit, en houtproductie. Dit maakt hem een waardevolle aanwinst voor natuurlijke en aangeplante landschappen. Hij past dus goed onder de biodiversiteits bomen.
Deze plant is ook verkrijgbaar als:
Plantenkenmerken
Herkomst
Botanische benaming | Alnus glutinosa op stam |
---|---|
Nederlandse benaming(en) | Zwarte els; Gewone els; Inheemse els |
Gewasgroep | Bomen |
Familie | Betulaceae, Berkenfamilie |
Herkomst | Noord-Afrika; West-Azië; Europa |
Extra informatie | Trees and Shrubs Online |
Wikipedia |
Vorm / Maat
Natuurlijke vorm | Piramidaal |
---|---|
Volwassen hoogte | 12-18 m |
Volwassen breedte | 10-15 m br. |
Plantkenmerken
Bladkleur | Groen |
---|---|
Wintergroen | Bladverliezend |
Herfstverkleuring | Bruin, Groen |
Bloemkleur | Groen, Bruin |
Groeikracht | Snelgroeiend |
Bloeiperiode | Maart, April |
Vruchtkleur | Bruin, Zwart |
Biodiversiteit | Schuil- en nestplaats, Voedselplant voor vogels |
Standplaats
Winterhardheid
Meer over >winterhardheid
|
Zeer uitstekend (zone 3) |
---|---|
Lichtbehoefte | Zonnig, Halfschaduw |
Grondsoort | Licht (zandig), Medium (lemig), Zwaar (kleiig), Veen, Voedselarme grond |
Ph-waarde bodem | Zure grond |
Bodemvochtigheid | Verdraagt natte grond, Verdraagt korte overstroming, Verdraagt lange overstroming |
Verharding
|
Verdraagt halfverharding |
Windbestendigheid | Verdraagt wind |
Overige omstandigheden | Verdraagt strooizout |