Platanus orientalis dakboom

Ook bekend als: Oosterse plataan

Platanus orientalis kan in West-Europa rustig een lengte van 30 meter bereiken en wordt al sinds de oudheid gewaardeerd om de schaduw die zijn ruime bladerdak biedt. Ook vrij ongewoon is zijn afbladderende bast. Bladderende basten zijn typisch voor platanen en, naast hun schaduwdonaties, een van de meest gewaardeerde eigenschappen van de boom. Elk jaar ontwikkelt hij een nieuw palet aan camouflagekleuren en dat ziet er altijd prachtig uit. Tussen mei en juni komt Platanus orientalis in bloei en draagt dan geel-groene bloemetjes die vervolgens veranderen in stekelige, bolvormige bruine vruchten, die als kerstballen aan de boom hangen. De bloemen zijn erg in trek bij bijen en hommels. Zet deze boom in de zon of halfschaduw en dan graag in een voedselrijke, enigszins vochtige maar goed vochtdoorlatende bodem die liefst niet te rijk is aan kalk. De boom kan prima worden gesnoeid, mits uiteraard goed getimed. Hij is winterhard tot minus 20 graden Celsius maar kan niet tegen continue straffe (zee)wind. Geen boom voor in kuststreken dus. Platanus orientalis is daarentegen uitstekend bestand tegen luchtvervuiling en kan verharding behoorlijk goed verdragen.

Reus

Platanen worden soms werkelijk stokoud en ontzettend dik. Een zo’n bekende plataan zou al rond 350 na Chr. geplant zijn en heeft onderaan de stam een omtrek van maar liefst 23 meter. Binnen in deze boom bevinden zich een gebedsruimte en een ruimte met een altaar. Deze boom is natuurlijk enorm maar staat daarin niet alleen. Zo zijn er meldingen van een diner dat de Romeinse heerser Caligula organiseerde in een boomhuis dat bovenin een plataan was gebouwd, dat was ook vast geen kleintje. De grootst bekende plataan van Europa staat in de buurt van Constantinopel en heeft een stamomvang van maar liefst 50 meter! Deze boom zou rustig 4.000 jaar oud kunnen zijn.

Symboliek

Een andere beroemde Platanus orientalis zou 2300 jaar oud zijn en geplant zijn door de befaamde Socrates zelf! Hij gaf zijn lessen en hield audiënties in de verkoelende schaduw van deze boom en het wordt gezegd dat de geneeskunst zolang zal bestaan als deze boom leeft. Laten we dat maar hopen! De plataan wordt veelvuldig bezongen in mythen en sagen. Het was de boom van de godin Helena en het jaarlijkse afwerpen van zijn bast werd in verband gebracht met wedergeboorte en vernieuwing. Bij de christenen was hij verbonden met de maagd Maria.

Irritant

Zijn bladeren veroorzaken de zo gewaardeerde verkoelende schaduw maar zijn ook verantwoordelijk voor irritaties van luchtwegen en ogen. Jong blad bevat minuscule haartjes die loslaten als het blad zich openvouwt. Het is zo algemeen bekend dat Platanus orientalis dit nadeel in zich draagt dat het vroeger in sommige streken verboden was om een plataan in de buurt van een school te plaatsen. Mijd hem dus zolang hij nog niet vol in blad zit en snoei hem het best zodra zijn blad in de herfst reeds afgevallen is en dat geldt natuurlijk dubbel voor iedereen met COPD, astma of andere aandoeningen aan luchtwegen of slijmvliezen.

Laat je echter niet afschrikken door die irritante haartjes, dat duurt immers maar even en dan blijf je er gewoon wat bij uit de buurt. Platanus orientalis is een absolute klassieke boom. Eentje met zijn wortels in de oudheid en oneindig veel verhalen. Een plant die de mens niet alleen al duizenden jaren verkoelt maar dat ook nog duizenden jaren moet mogen doen. Planten dus!

Deze plant is ook verkrijgbaar als:

• Platanus orientalis meerstammig / struik
• Platanus orientalis op stam
• Platanus orientalis Tuinplanten